Sztuka wznoszenia zabudowań jest przez człowieka uskuteczniana od czasów, gdy porzucił on koczownictwo i postanowił prowadzić osiadły tryb życia. Katastrofa budowlana to zjawisko znaczące dzieje cywilizacji niemal od jej początków. Dopiero nowoczesne odkrycia naukowe i udoskonalenie technologiczne pracy budowlanej pozwoliły człowiekowi na dokonywanie bardziej precyzyjnych planów i wykonywanie ich w pewniejszy sposób. Mimo wszystko katastrofa budowlana nie przestaje być możliwością, którą stale należy brać pod uwagę i wobec której należy opracowywać rozmaite procedury reagowania.
Błędy w obliczeniach
Wydaje się, że katastrofa budowlana może dotyczyć przede wszystkim konstrukcji pozostających w budowie lub świeżo wybudowanych. Tymczasem to dłuższy czas eksploatacji niejednokrotnie naraża dany budynek na coraz większe ryzyko katastrofy, zwłaszcza jeżeli nie jest on poddawany koniecznej kontroli czy pracom remontowym. Oddawany do użytku gmach powinien być na tyle stabilny i wytrzymały, by znieść naturalne czynniki, wpływające na jego konstrukcję. katastrofa budowlana może być bowiem wynikiem nieszczęśliwego wypadku, do którego przyczyniają się siły natury. Dziedzina inżynierii i sztuka architektonicznego planowania to nauki bardzo precyzyjne, oparte na rozumieniu i wykorzystaniu praw fizyki oraz wyliczeniach matematycznych. Zaangażowani w te obliczenia ludzie muszą jednak brać pod uwagę także czynniki zewnętrzne, jakie przez lata będą wpływać na daną konstrukcję. Praca każdego architekta czy projektanta to zajęcie bardzo odpowiedzialne, gdyż to przede wszystkim popełnione przez te osoby błędy narażają całą konstrukcję na zniszczenie, także wskutek naturalnej eksploatacji.
Wysokie koszty zaniedbania
Katastrofa budowlana może niekiedy wynikać z niezastosowania się do przepisów prawa budowlanego, zarówno przepisów prowadzenia budowy, jak również tych odnoszących się do kontrolowania aktualnego stanu oddanego już użytkownikom budynku. W razie katastrofy, do odpowiedzialności pociągane są odpowiednie osoby, którym zlecono dane obowiązki. Zarzut taki postawić można zaś zarówno bezpośrednim wykonawcom fizycznych robót, jak też osobom odpowiedzialnym za przygotowanie przedsięwzięcia od strony formalnej. Katastrofa budowlana, zaistniała na każdym etapie funkcjonowania budynku, jest podstawą do wszczęcia postępowania sądowego. Może doprowadzić nawet do wytoczenia sprawy karnej osobom uznanym za winne ewentualnej tragedii.
